Njuike váldosisdollui

Váldofállu

Historjjálaš arkiiva Dát sisdoallu lea vurkejuvvon iige ođasmahttojuvvo.

Dán raporttas bohtet ovdan Stáhta dearvvašvuođageahču bohtosat riegádahttinfuolahusa bearráigeahčus 2010:s. Rapporttas čielggaduvvo movt dearvvašvuođadoaimmahagat ja suohkanat definerejit, lágidit ja čađahit riegádahttinfuolahusa.

Iskkadeamis guorahallojuvvojedje organisatuvrralaš bealit doaimmahagaid riegádahttinfuolahusa oppalaš stivrejumis, namalassii plánat ja vuogádagat buot riegádahttinásahusain ja dearvvašvuođaguovddážiin 50 suohkanis, maid searvvis ledje guhtta Oslo gávpotoasi. Diet ja dasa lassin čilgehusat 100 nissona ja sin easkkariegádan mánáid journálain riegádahttima rájes ja 2-3 vahkku maŋŋelii, leat dearvvašvuođageahču gávnnahemiid ja árvvoštallamiid vuođđun.

Bearráigeahčču čájeha ahte riikkadásis leat riegádahttinfuolahusas stuora erohusat sihke sisdoalu ja kvalitehta hárrái. Divššohasdieđut čájehit ahte lea mearkkašahtti váilevuohta das movt dearvvašvuođaguovddážat leat ráhkkanan heivehuvvon vuogi mielde čuovvolit bearraša ja easkkariegádan máná dan rájes go riegádahttinossodagas olggosčállojuvvo. Váilevuohta nie fargga maŋŋel riegádahttima sáhttá leat várran divššohasaid sihkarvuhtii. Riegádahttinásahusat ja dearvvašvuođaguovddážat eai leat heivehan iežaset dearvvašvuođabálvalusaid dasa ahte nissonat nu jođánit čállojuvvojit olggos riegádahttinásahusas, ja easkkariegádahttán nissoniid oktagaslaš dárbbut eai fuomášuvvo, eai ge fuolahuvvo, eai ge leat ásahuvvon geatnegahtti ovttasdoaibmansoahpamušat dearvvašvuođabálvalusaid iešguđet dásiid gaskka.

Stáhta dearvvašvuođageahčču oaivvilda ahte riegádahttinásahusat ja dearvvašvuođaguovddážat fertejit árvvoštallat lea go bálvalusaid váilevuođa riska dohkálaš dásis, ja fertejit ovttasráđiid fuolahit oktilaš riegádahttinfuolahusa.

Riegádahttinfuolahus berre buoriduvvot dan bokte ahte:

  • eiseválddit ásahit čielga fágalaš gáibádusaid riegádahttinfuolahussii
  • iešguđet dearvvašvuođadoaimmahagaid barggut ja ovddasvástádusat čielgasit bohtet ovdan
  • bálvalusdásiid gaskka leat geatnegahtti ovttasdoaibmanvuogádagat
  • riegádahttinásahusain ásahuvvo juohke divššohassii heivehuvvon riegádahttinfuolahus
  • dearvvašvuođaguovddážiin ásahuvvo juohke divššohassii heivehuvvon riegádahttinfuolahus

Riegádahttinossodagat (spesialistadearvvašvuo?abálvalus) ja dearvvašvuo?aguovddážat (suohkaniid dearvvašvuo?adoaimmahagat) berrejit geavahit bearráigeah?u bohtosiid systematiseret ja buoridit kvalitehta riegádahttinfuolahusas ja nannet ovttasdoaimma gaskaneaset.