Njuike váldosisdollui

Stáhta dearvvašvuođabearráigeahčču čađahii riikaviidosaš bearráigeahču dáinna fáttáin 2017:s ja 2018:s. Buot fylkkamánnit galge čađahit bearráigeahču ja dat galggai siskkildit sihke spesialistadearvvašvuođabálvalusaid, suohkanlaš dearvvašvuođa- ja fuollabálvalusaid ja sosiála bálvalusaid. Dát raporta čoahkkáigeassá bearráigeahču suohkanlaš bálvalusain rávisolbmuide geain oktanis lea gárrendilleváttisvuohta ja psyhkalaš gillámuš.

Fylkkamánnit gávdne láhkarihkkumiid guovtti goalmmádasoasis suohkaniin maid sii iske.

Muhtun gávdnosat ledje dakkáratgo ahte bálvalusdoaibma lei soaittáhagas ja unnán plánejuvvon, ja ahte bálvalusat ledje unnán ovttastahttojuvvon. Ollu suohkaniin eai iskan geavaheddjiid dili vai ožžot ollislaš gova das makkár hástalusat ja resurssat sis leat. Ollu báikkiin ledje bálvalusat unnán plánejuvvon. Eai biddjon mihtut dehe johtui doaimmat, ja doaimmaid árvvoštalle hárvenaččat. Biddjui nai beare unnán fuomášupmi geavaheddjiid somáhtalaš dearvvašvuođadillái ja ledje váilevašvuođat dan dáfus ahte oažžut veahki nagodit orrut iežas ásodagas,viesus.

Goalmmádasoasis suohkaniin gávdne váilevaš ovttastahttima bálvalusain. Várra ahte juoga ii doaimma, lassána go olbmot oktanis dárbbašit bálvalusaid eanet ovttadagain suohkanis ja suohkana olggobealde. Gárrendilleváttisvuođat ja psyhkalašgillámušat gullet dávjá oktii. Olbmot geat rahčet goappaš váttisvuođaiguin, gártet rašes dillái jus bálvalusfálaldagas lea váilevaš ollislašvuohta. Geavaheddjiide sáhttá váilevaš ollislaš kárten, unnán plánejuvvon bálvalusdoaibma ja váilevaš ovttastahttin baicca vearáskahttit dili, dan sadjái go buoridit dan.